تاک
ئیسرائیل موشەكبارانی فڕۆكەخانەكانی دیمەشق و حەلەب دەكات
سوریا 12/10/2023 ئیسرائیل بەوە تۆمەتبار دەكات كە لە ڕێگەی موشەكەوە هەردوو فڕۆكەخانەی دیمەشق و حەلەبی بە ئامانجگرتووە و بەم هۆیەوە هەردوو فڕۆكەخانەكە گەشتەكانیان ڕاگرتووە.
سوپای ئیسرائیل وەك هەمیشە ئامادە نەبوو لەم بارەیەوە لێدوان بدات و بێدەنگی هەڵبژاردووە.
ئەم هێرشە لەكاتێكدایە كە بڕیارە وەزیری دەرەوەی ئێران ڕۆژی هەینی (13/ 10/ 2023) سەردانی سوریا، عێراق، لوبنان و چەند وڵاتێكی تر بكات و ئامانجیش لەسەردانەكە تاوتوێكردنی بارودۆخی جەنگی نێوان حەماس و ئیسرائیلە.[1]

لە سوریاوە ئیسرائیل موشەكباران دەكرێت
11/10/2023 لایەنێكی نادیار لە سوریاوە ئیسرائیل موشەكباران دەكات و ئەمەش كاردانەوەی ئیسرائیلی لێدەكەوێتەوە و سوپای ئیسرائیل ئەو شوێنەی كە موشەكەكانی لێوە ئاڕاستەی ئیسرائیل كراوە، دەكاتە ئامانج.
بەپێی ڕوانگەی سوری بۆ مافەكانی مرۆڤ بێت، ئەو لایەنەی كە ئیسرائیلی موشەكباران كردووە "گروپە فەڵەستینییەكانی نێو حزبوڵڵای لوبنانییە".[2]

توركیا ژێرخانی ڕۆژئاوای كوردستان وێران دەكات
بۆردوومانەكانی توركیا "نیوەی دامەزراوە نەوتی و كارەباییەكانی" ڕۆژئاوای كوردستان پەكدەخات و ئابورییە سەربەخۆكەی بەڕێوەبەرێتی خۆسەری لە ڕۆژئاوای كوردستان ڕووبەڕووی لەناوچوون دەكاتەوە.
5ی ئۆكتۆبەر توركیا بە بیانووی ئەوەی كە ئەو دوو كەسەی پەلامارەكەی ئەنقەرەیان ئەنجام دا، لە سوریاوە دزەیان كردووەتە نێو توركیاوە، دەستی بە پەلاماردانی ژێرخانی ڕۆژئاوای كوردستان كرد.
مەزڵوم عەبدی ڕەخنە لە هەڵوێستی ئەمەریكا دەگرێت و دەڵێت كە واشنتۆن شكستی هێناوە لە پاراستنی دامەزراوە خزمەتگوزارییەكانی ڕۆژئاوای كوردستان و ناوبراو هەڵوێستی ئەمەریكا بەرامبەر بە دەسترێژییەكانی توركیا بە "لاوازە" دەزانێت و جەخت لەوە دەكاتەوە كە ئەمەریكییەكان لە سوریا "تەنیا پارێزگاری لە بوونی خۆیان دەكەن".[3]

سوریا نێردەی دیپلۆماسی حوسییەكان لە دیمەشق دەردەكات
سوریا داوا لە "نێردەی دیپلۆماسی" حوسییەكان دەكات باڵیۆزخانەی یەمەن چۆڵ بكات و ئەو وڵاتەش بەجێبهێڵێت.
ئەم كارەی دیمەشق، كە دوای ئاساییبوونەوەی پەیوەندییەكانی نێوان دیمەشق و ڕیاز هات، زیان بە هەوڵی حوسییەكان بۆ بەدەستهێنانی دانپێدانانی نێودەوڵەتی دەگەیەنێت.
دوای دەركردنیان "نێردەی دیپلۆماسی" حوسییەكان سوریایان بەرەو لوبنان جێهێشتووە.
دوای پەراوێزخستنی سوریا لەلایەن وڵاتانی عەرەبییەوە، حوسییەكان لە 2015 باڵیۆزخانەی یەمەنیان لە سوریا وەرگرت و لە دوای ئێران سوریا بە دووەم وڵات دادەنرێت، كە ڕێگەی بە حوسییەكان دا "نێردەی دیپلۆماسی" ڕەوانەی دیمەشق بكەن.[4]

لاڤرۆڤ: پەیوەندییەكانی نێوان سوریا و توركیا پێشكەوتنێكی ئەوتۆی بەخۆوە نەبینیوە
وەزیری دەرەوەی ڕوسیا سێرگی لاڤرۆڤ لە كۆنفرانسێكی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند، كە پرۆسەی ئاسایكردنەوەی پەیوەندییەكانی نێوان سوریا و توركیا "پێشكەوتنێكی كەم"ی بەخۆوە بینیوە.
لە ساڵی 2022ەوە ڕوسیا هەوڵ دەدات پەیوەندییەكانی نێوان دیمەشق و ئەنقەرە ئاسایی بكاتەوە، بەڵام تا ئێستا هەوڵەكانی ئەنجامێكی ئەوتۆی نەبووە. هۆكاری ئەمەش بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە كە هەر دوو لا، سوریا و توركیا، بەمەرج ئامادەن پەیوەندییەكانیان ئاسایی بكەنەوە.[5]

چین داوا دەكات ڕێز لە سەروەری سوریا بگیرێت
وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی چین ماو نینگ، دوای دەستپێكردنی بۆردوومانەكانی توركیا بۆ سەر ژێرخانی ڕۆژئاوای كوردستان، داوا لە هەموو لایەك دەكات ڕێز  لە "سەروەری سوریا و یەكپارچەیی خاكی سوریا" بگرن.
چین كە پەیوەندییەكی دۆستانەی لەگەڵ دیمەشقدا هەیە پێشتر لەدژی هێرشەكانی توركیا بۆسەر هێزە كوردییەكان ناڕەزایەتی دەربڕیوە و پێی وا بووە كە لەڕێگەی بەكارهێنانی هێزەوە كێشەكانی چارەسەر ناكرێن.[6]

مەزڵوم عەبدی: توركیا لە ڕۆژئاوای كوردستان تاوانی جەنگ ئەنجام دەدات
مەزڵوم عەبدی لە تویتێكیدا دەڵێت، كە سەرۆكی توركیا پچڕاندنی كارەبا و گرتنەوەی ئاو و تێكدانی ژێرخان و ڕێگەوبان و شوێنی پەرستن وەك تاوانی جەنگ دەناسێنێت، ئەمە كتومت ئەوەیە كە توركیا لە ڕۆژئاوای كوردستان دەیكات.
توركیا لە ڕۆژئاوای كوردستان "كۆمەڵكوژی و تاوانی جەنگ ئەنجام دەدات". هەرچەندە ئەردۆگان نكۆڵی لەوە دەكات كە لە ئۆپەراسیۆنە ئاسمانییەكانی ئەواندا "مەدەنی كرابێت بە ئامانج،" بەڵام ئەلمۆنیتەری ئەمەریكی ئەوەی دۆكۆمێنت كردووە كە لە بۆردوومانەكانی توركیادا "كەسانی مەدەنی" بە ئامانج كراون.[7]

ئەمەریكا درۆنێكی توركی لە ڕۆژئاوای كوردستان دەخاتە خوارەوە
دوای ئەوەی درۆنێكی توركیا مەترسی لەسەر ئەمەریكییەكانی نێو ڕۆژئاوای كوردستان دروست دەكات، پنتاگۆن درۆنەكە دەخاتە خوارەوە.
سەرچاوەكانی ئەلمۆنیتەر ئەوەیان زانیوە كە فڕۆكەیەكی F-16 دوای چەندین جار هۆشداری بە سوپای توركیا درۆنەكەی خستووەتەخوارەوە و ئەو درۆنەش كە خراوەتە خوارەوە، بەپێی هەڵسەنگاندنەكان، درۆنی چەكدار نەبووە، بەڵكو لەلایەن میتی توركیاوە بۆ سیخوڕیكردن بەكارهێنراوە.
بەرپرسانی وەزارەتی دەرەوەی توركیا  بە میدیا توركییەكانیان ڕاگەیاند، كە درۆنی سوپای توركیا لە سوریا "نەخراوەتە خوارەوە". ئەمەش دوو خوێندنەوەی بۆ دەكرێت، یەكەم: ئەو درۆنەی كە خراوەتە خوارەوە درۆنی سوپا نەبووە، بەڵكو هی میت بووە و پەیوەندی بە سوپای توركیاوە نەبووە. دووەم: ئەنقەرە نایەوێت پەیوەندییەكانی لەگەڵ واشنتۆن خراپتر بێت و گرژی زیاتری تێبكەوێت.[8]

هێزە لەبرییەكانی ئێران لە سوریا پاڵپشتی بۆ حەماس كۆدەكەنەوە
هێزە لەبرییەكانی ئێران لە سوریا هەڵمەتی كۆكردنەوەی پاڵپشتیان بۆ بزوتنەوەی حەماس دەست پێ كردووە. فەرماندەكانی سوپای پاسداران لە ناوەندی كولتووری پارێزگای دێرەزوور دەستیان بە كۆكردنەوەی هاوكاری مادی بۆ حەماس كردووە و ئەوەشیان ڕاگەیاندووە، هەركەسێك دەیەوێت لە سنووری سوریاوە لە دژی ئیسرائیل بجەنگێت دەتوانێت ناوی خۆی تۆمار بكات.[9]

ئیمارات داوا لە ئەسەد دەكات نەبێت بە بەشێك لە جەنگەكەی نێوان حەماس و ئیسرائیل
ئیمارات داوا لە سوریا دەكات نەبێت بە بەشێك لەو جەنگەی كە لە نێوان حەماس و ئیسرائیلدا دروستبووە و ڕێگە نەدات خاكی سوریا بۆ پەلاماردانی ئیسرائیل بەكاربهێنرێت.
هۆكاری ئەم هۆشدارییەش بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە كە ئیمارات،  كە پەیوەندییەكی باشی لەگەڵ دیمەشقدا هەیە، نایەوێت جەنگەكە فراوانتر بێت و سوریا و لوبنان بگرێتەوە و ببێت بە جەنگێكی هەرێمی و ئاسایشی ناوچەكە بخاتە مەترسییەوە.[10]

چەكدارە خێڵەكییەكانی دێرەزوور ئامادەسازی بۆ یاخیبوونەوەیەكی تر دەكەن
بەپێی وتەكانی ئیبراهیم هەفڵ بێت، چەكداری خێڵە عەرەبییەكانی دێرەزوور خۆیان بۆ یاخیبوونێكی تر لە دژی هێزەكانی سوریای دیموكرات ئامادە دەكەن و دەیانەوێت دووبارە پەلاماری ئەو هێزانە لە ڕۆژهەڵاتی دێرەزوور بدەنەوە.
ئیبراهیم هەفڵ، كە سەرپەرشی یاخیبوونەكەی پێشووی كردووە، لە تویتێكیدا دەڵێت كە لە هەموو لایەكەوە پەلاماری هێزەكانی سوریای دیموكرات دەدەن و ئەم هێزانە "هیچ ئایندەیەكیان" لە دێرەزوور نییە.[11]

ژمارەی کوژراوانی هێرشی فڕۆکە بێفڕۆکەوانەکان بۆ سەر کۆلێژی سەربازی حمص بۆ 112 کەس بەرزبووەتەوە
ڕوانگەی سوری بۆ مافەکانی مرۆڤ بڵاوی کردەوە، ژمارەی کوژراوانی هێرشی فڕۆکە بێفڕۆکەوانەکان بۆ سەر کۆلێژی سەربازی حمص بۆ 112 کەس بەرزبووەتەوە.
تەلەفزیۆنی سوریا ڕۆژی پێنجشەممە 5/10/2023 بڵاویکردەوە "هێرشێکی تیرۆریستی" بە فڕۆکەی بێفڕۆکەوان ئەنجام دراوە لە کاتى بەڕێوەچوونى ئاهەنگی دەرچوون لە کۆلێژی سەربازی ئەفسەرانی شاری حمص.
تەلەفزیۆنەکە ئاماژەی بەوە کردووە کە زۆربەی بریندارەکان لە خێزانی ئەفسەرانی دەرچوان بوون.
لە بەیاننامەیەکدا کە لەلایەن وەزارەتی بەرگری سوریاوە بڵاوکراوەتەوە، ئاماژەی بەوە کردووە، "لەپێناو بەرەوپێشبردنی ڕێبازە تاوانکارییەکانیان و بەردەوامبوونیان لە ڕشتنی خوێنی سوریا، ڕێکخراوە تیرۆریستییە چەکدارەکان بە پاڵپشتی لایەنە ناسراوە نێودەوڵەتییەکان، پاشنیوەڕۆی ئەمڕۆ، مەراسیمی دەرچوونی خوێندکارانی ئەفسەری کۆلێژی سەربازییان بە فڕۆکەی بێفڕۆکەوان لە حمص کردە ئامانج.[12]

[1] https://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-67093081?at_medium=RSS&at_campaign=KARANGA
[2] https://www.rudaw.net/english/middleeast/11102023
[3] https://www.kurdistan24.net/en/story/32838-Turkey-destroying-NE-Syria-oil,-power-facilities:-Kurds
[4] https://www.arabnews.com/node/2390246/middle-east
[5] https://www.kurdistan24.net/en/story/32821-There-is-little-progress-in-relations-between-Syria-and-Turkey:-Russian-FM-Lavrov
[6] https://www.rudaw.net/english/middleeast/syria/091020231
[7] https://www.al-monitor.com/originals/2023/10/syrian-kurds-accuse-turkey-war-crimes-erdogan-vows-escalation
[8] https://www.al-monitor.com/originals/2023/10/us-downs-turkish-drone-turkey-bombs-infrastructure-syrias-kurdish-zone
[9] https://english.aawsat.com/arab-world/4601881-blinken-netanyahu-us-will-always-be-there
[10] https://www.axios.com/2023/10/09/israel-hamas-gaza-war-uae-syria-assad
[11] https://www.dailysabah.com/politics/war-on-terror/syrias-arab-tribes-ready-for-fresh-riot-against-ypg-terrorists

[12] https://www.alhadath.net/syria/2023/10/05