عێراق لە هەفتەیەکدا 19/10 تا 25/10/2023

11:03
26/10/2023
کوردستان مۆنیتەر

فۆتۆ: میدیاکان

هاوبەشی بکە

تاک
دوو هێرش كرایە سەر هێزەكانی ئەمەریكا

ڕۆژی (19/10/2023) بە مووشەك و فڕۆكەی بێفڕۆكەوان هێرشكرایە سەر بنكەی هێزەكانی ئەمەریكا لە عەین ئەسەد، دوو ڕۆژ پێشتریش هەمان بنكە ڕووبەڕووی هێرشی فڕۆکەی بێفڕۆكەوان بووەوە، بەڵام هێرشەكە سەركەوتوو نەبوو.
هەروەك ڕۆژی (20/10/2023) بنكەیەكی هێزەكانی ئەمەریكا لە نزیك فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی بەغدا، كە هێزەكانی ئەمەریكا تێیدا میوان بوون، لە ڕێگەی مووشەكەوە هێرشكرایە سەری، هێزەكانی ئەمەریكا هەر دوو هێرشەكەیان پشتڕاست كردووەتەوە، بەڵام ئاماژەیان بە زیانەكان نەكردووە.[1]

سوودانی هەوڵی هێوركردنەوەی هێرشی گرووپە چەكدارەكان دژ بە ئەمەریكا دەدات
محەممەد شیاع سوودانی سەرۆك وەزیرانی عێراق دەستی بە جوڵە كردووە بۆ كۆتاییهێنان بە هێرشی گرووپە چەكدارەكانی عێراق كە نزیكن لە ئێران، لەوپێناوەدا لەگەڵ سەركردەكانی چوارچێوەی هەماهەنگی و بەشێك لە گرووپە چەكدارەكان بە نهێنی كۆبووەتەوە و پەیامی ئەمەریكای پێگەیاندوون كە ئەگەر هێرشەكان بەردەوام بن ئەمەریكا بێدەنگ نابێت.
جووڵەكانی سوودانی دوای ئەوە دێت لە چەند ڕۆژی ڕابردوو چەند جارێك بنكەی هێزەكانی ئەمەریكا لە عەین ئەسەد و هەریر كەوتە بەر هێرشی مووشەكی و فڕۆكەی بێفڕۆكەوانی گرووپە چەكدارەكان.[2]

ئەمەریكا فەرمانبەرانی باڵیۆزخانەكەی لە بەغدا كەم دەكاتەوە
باڵیۆزخانەی ئەمەریكا لە عێراق ئاشكرای كرد، وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریكا فەرمانی دەركردووە بە كەمكردنەوەی ژمارەی نێردە دیپلۆماسی و فەرمانبەرانی باڵیۆزخانەی وڵاتەكەی لە بەغدا و كونسوڵخانەی هەولێر، ئەو فەرمانبەرانەی پێویست نین لەگەڵ خانەوادەكانیان عێراق جێدێڵن، هەروەك داوا لە هاووڵاتییانی ئەمەریكی كراوە گەشت نەكەن بۆ عێراق و فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی بەغدا بەكارنەهێنن، ئەمەش دوای ئەوە دێت كە لە چەند ڕۆژی ڕابردوو ژمارەیەك هێرش لە رێگەی مووشەك و فڕۆكەی بێفڕۆكەوانەوە كرایە سەر بنكەی هێزەكانی ئەمەریكا لە عەین ئەسەد و هەریر.[3]

عێراق بەئامانجگرتنی هێزە بیانییەكان ڕەت دەكاتەوە
حكومەتی عێراق لە بەیاننامەیەكدا ڕایگەیاند، ڕێوشێونی یاسایی و ئەمنی دژ بەوانە دەگرێتەبەر كە هێزە ئەمەریكییەكان لە عێراق بە ئامانج دەگرن، لەو ڕووەوە هێزە ئەمنییەكان ڕاسپێردراون هێرشبەران بدۆزنەوە و ڕێگە نەدرێت ئاسایشی عێراق تێكبدەن.
لە بەشێكی تری بەیاننامەكەدا هاتووە، هێزە بیانییەكان ڕاوێژكارین و لەسەر داوای فەرمی حكومەتی عێراق هاتوون بۆ پاڵپشتی هێزە ئەمنییەكانی عێراق.
ئەم هەڵوێستەی عێراق لە كاتێكدایە لە چەند ڕۆژی ڕابردوو زنجیرەیەك هێرش كرایە سەر هێزەكانی ئەمەریكا لە هەردوو بنكەی عەین ئەسەد و هەریر، بەدوای ئەو هێرشانەش وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریكا بڕیاری دا ژمارەی نێردە دیپلۆماسییەكانی لە عێراق كەم بكاتەوە و داواشی لە هاووڵاتییانی كرد گەشت بۆ عێراق نەكەن.[4]

گرووپە چەكدارەگانی عێراق ڕێزەكانیان یەكدەخەن
لە چەند ڕۆژی ڕابردوو لە رێگەی مووشەك و فڕۆكەی بێفڕۆكەوانەوە 6 جار هێرش كراوەتە سەر هێزەكانی ئەمەریكا لە بنكەی عەین ئەسەد و هەریر، دوابەدوای هێرشەكان گرووپە چەكدارەكان لەژێرناوی (بەرگری ئیسلامیی لە عێراق/ المقاومة الاسلامیة في العراق) بەرپرسیاری خۆیان ڕاگەیاندووە.
بەرگری ئیسلامیی هەمان ناوە كە حزبوڵڵای لوبنان لە چالاكییەكانی دژ بە ئیسرائیل بەكاری دەهێنێت، بەكارهێنانیشی لەلایەن گرووپە چەكدارەكانی عێراقەوە ئاماژەیە بۆ یەك بەرەیی لەگەڵ حزبوڵڵا و هاوكات تێپەڕاندنی قۆناغی ڕابردووە كە هێرشكردنە سەر هێزەكانی ئەمەریكا لەژێر ناوی چەند گرووپێكدا دەكرا و لە ئێستادا گرووپەكان هەموویان دەیانەوێت لە چوارچێوەی بەرگری ئیسلامیی دژ بە ئەمەریكا و بەرژەوەندییەكانی لە چالاكیدا بن و لایەنێكی دیاریكراو هێرشەكان لە ئەستۆ نەگرێت، تا لەلایەن ئەمەریكییەكانەوە نەكرێتە ئامانج.[5]

ئەمەریكا هۆشداری دەداتە عێراق
نووسینگەی ڕاگەیاندنی سەرۆك وەزیرانی عێراق لە بەیاننامەیەكدا ئاشكرای كرد "ڕۆژی (22/10/2023) لە دوو پەیوەندی تەلەفۆنیدا لوید ئۆستن وەزیری بەرگری ئەمەریكا و ئەنتۆنی بلینكن وەزیری دەرەوەی ئەمەریكا لەگەڵ محەممەد شیاع سوودانی سەرۆك وەزیرانی عێراق گفتوگۆیان لەبارەی هێرشی میلیشیاكان بۆسەر هێزەكانی ئەمەریكا و بڕیاری ئەو وڵاتە بۆ كەمكردنەوەی نێردە دیپلۆماسییەكانی لە عێراق كردووە، هەر دوو لا هاوڕابوون لە پاراستنی ڕاوێژكارە سەربازییەكان و نێردە دیپلۆماسییەكان".
بەگوێرەی زانیارییەكان، ئەو دوو وەزیرەی ئەمەریكا هۆشداریان داوەتە سوودانی لە ئەگەری هەڵكشانی هێرشكردنە سەر ئامانجەكانی ئەمەریكا لە عێراق، ئەمەریكا بێدەنگ نابێت و كاردانەوەی دەبێت.[6]

24 سەربازی ئەمەریكا لە عێراق و سوریا برینداربوون
فەرماندەیی ناوەندی هێزەكانی ئەمەریكا ئاشكرای كرد لە ماوەی هەفتەی ڕابردوو 13 جار لەلایەن گرووپە چەكدارەكانەوە بە مووشەك و فڕۆكەی بێفڕۆكەوان هێرشكراوەتە سەر بنكە سەربازییەكانی ئەمەریكا لە عێراق و سوریا، لەو هێرشانەدا 24 سەربازی ئەمەریكا برینداربوون.[7]

شەڕی پێشمەرگە و سوپای عێراق قوربانی لێكەوتەوە
ئێوارەی (22/10/2023) شەڕ لە نێوان هێزەكانی پێشمەرگە و سوپای عێراق لە بەرزاییەكانی قەرەچوغ لە مەخمور دروست بوو، لیوا یەحیا ڕەسول بەناوی سەرۆك وەزیرانی عێراقەوە ئاشكرای كرد بەهۆی پێكدادانەكانەوە لە نێوان هەر دوو لادا 3 كەس گیانی لەدەستداوە و 7 كەسیش بریندار بوون. ناوبراو ڕاشیگەیاند سەرۆك وەزیران لیژنەیەكی بۆ لێكۆڵینەوە و بەدواداچوون پێكهێناوە و داواش لە هەموو لایەنەكان دەكات دانبەخۆدا بگرن و بە دانایی مامەڵە بكەن.
لای خۆشییەوە سەرۆكایەتی ئەركانی وەزارەتی پێشمەرگەی هەرێمی كوردستان لە بەیاننامەیەكدا پشتیوانی هەنگاوەكەی حكومەتی عێراق بۆ چارەسەركردنی دۆخەكە ڕاگەیاند.[8]

ڕێگەی گەشە بە هەرێمی كوردستاندا تێناپەڕێت
سائیر موخیف جبوری ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەران ئاشكرای كردووە، كە ڕێگەی گەشە لە شاری بەسرەوە دەست پێ دەكات بە بەغدادا تێدەپەڕێت تا دەگاتە پارێزگای نەینەوا و لەوێوە دەچێتە خاكی توركیاوە، بە هەرێمی كورستاندا تێناپەڕێت.
ڕێگەی گەشە پرۆژەیەكی ستراتیژییە عێراق لە هەوڵی جێبەجێكردنیدایە بە هاوكاری وڵاتانی تر، بەپێی خەمڵاندنی سەرەتایی، دروستكردنی رێگەكە 100 هەزار هەلی كار دەڕەخسێنێت و داهاتی ساڵانەی بۆ عێراق زیاتر لە 6 ملیار دۆلار دەبێت.[9]

وەزیرانی بەرگری عێراق و ئێران دۆخی غەززە تاوتوێ دەكەن
محەممەد ئاشتیانی وەزیری بەرگری ئێران پەیوەندییەكی تەلەفۆنی لەگەڵ سابت عەباسی وەزیری بەرگری عێراق ئەنجام دا، هەر دوو لا پەرەسەندنەكانی شەڕی ئیسرائیل و فەلەستین و ئەگەری هێرشی زەمینی بۆ سەر غەززە تاوتوێ كرد، هەروەها باسیان لە هاوكاری هێزەكانی ئەمەریكا بۆ ئیسرائیل و هەر ئەگەرێكی بەرفراوانبوونی شەڕ لە ناوچەكە كرد.[10]

سوودانی داوای دروستكردنی سندوقی پاڵپشتی غەززە دەكات
محەممەد شیاع سوودانی سەرۆك وەزیرانی عێراق لە وتەیەكدا لە كۆنگرەی ئاشتی قاهیرە تایبەت بە دۆخی فەلەستین وتی "داوا دەكەین سندوقێكی هاوكاری بۆ ئاوەدانكردنەوەی كەرتی غەزە دروست بكرێت، لەو ڕووەوە عێراق هەر كۆمەكییەكی پێویستی سندوقەكە دەكات". سوودانی وتیشی "ئیسرائیل دەیان رێكکەوتنی نێودەوڵەتی تایبەت بە مافی مرۆڤ و گەلی فەلەستینی پێشێل كردووە، ئەوەی لە غەززە ڕوودەدات كۆمەڵكوژییە، پێویستە دەستبەجێ شەر بوەستێت و كارەسات كۆتایی بێت".[11]

چوار داواكراو بە ماددەی تیرۆر دەستگیركران
شانەی ڕاگەیاندنی ئاسایش ئاشكرای كرد، بە هاوكاری ئاسایشی پارێزگای سلێمانی لە هەڵمەتێكدا 3 داواكراو بە ماددەی تیرۆر لە پارێزگای سلێمانی دەستگیر كران، لە هەڵمەتێكی تریشدا داواكراوێكی تر لە پارێزگای ئەنبار دەستگیر كرا.[12]

461 بەربژێری هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان دوورخرانەوە
كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان لە عێراق ئاشكرای كرد 461 بەربژێر دوورخراونەتەوە، 240 لەوانە بەهۆی یاسای ڕێشەكێشكردنی بەعس و ئەوانی تر بە هۆكاری تری وەكو بوونی پێشینەی تاوان، بەڵگەنامەی ساختە و كاركردن لە دەزگا ئەمنییەكان دوورخراونەوە.[13]

كچەكەی سەدام حسێن بە حەوت ساڵ زیندانی حوكم درا
دادگای تاوانەكانی كەرخ لە بەغدا بەشێوەی غیابی سزای حەوت ساڵ زیندانی بەسەر ڕەغدە سەدام حسێن سەپاند، بڕیاری سزاكە بەپێی ماددەی 9 لە یاسای ڕێشەكێشكردنی بەعس دەركراوە و ناوبراو تۆمەتبار كراوە بە بانگەشەكردن بۆ حزبی بەعسی هەڵوەشاوە.
جێی ئاماژەیە ڕەغدە سەدام لەگەڵ خانەوادەکەی لە دوای ڕووخانی بەعس لە عەممانی پایتەختی ئوردن دەژین.[14]

75 كەس بەتۆمەتی بانگەشەكردن بۆ حزبی بەعس دەستگیر دەكرێن
دەزگای ئاسایشی نیشتمانی عێراق لە بەیاننامەیەكدا ڕایگەیاند "لەپێناو پاراستنی ئارامی كۆمەڵگە و سزادانی ئەوانەی دەیانەوێت پشێوی و ئاژاوە دروست بكەن، دوای چاودێری و ڕەزامەندی دادگا، دەزگای ئاسایشی نیشتمانی (75) كەسی بانگەشاكاری بۆ ڕژێمی بەعس دەستگیر كرد".
بەگوێرەی بەیاننامەكە ئەو كەسانە لە ڕێگەی تۆڕە كۆمەڵایەتییەكانەوە وێنە و ڤیدۆیان بڵاوكردووەتەوە كە بانگەشە و هاندانە بۆ حزبی بەعس، كەسەكان بەپێی باسای ڕێشەكێشكردنی بەعس لە پارێزگاكانی نەینەوا، دیالە، ئەنبار، سەلاحەدین و قادسیە دەستگیر كراون.[15]



[1] https://www.alhurra.com/iraq/2023/10/20/
[2] https://www.alaraby.co.uk/politics
[3] https://aawsat.com/
[4] https://www.alaraby.co.uk/politics
[5] https://ultrairaq.ultrasawt.com/
[6] https://www.alaraby.co.uk/politics
[7] https://aawsat.com/
[8] https://www.alaraby.co.uk/politics/
[9] https://baghdadtoday.news/233614-
[10] https://baghdadtoday.news/233678
[11] https://www.alsumaria.tv/news/politics/471311
[12] https://www.facebook.com/photo?fbid=649977357321707&set=pcb.649977483988361
[13] https://alghadpress.com/42968--461-.html
[14] https://www.alaraby.co.uk/politics
[15] https://www.facebook.com/photo?fbid=644029957910324&set=a.232424432404214

#عێراق
بینێرە لە ڕێگەی