تاك
دوو كەمپ بۆ كوردانی ڕۆژهەڵات لە سلێمانی و هەولێر
دروست دەكرێت
قاسم ئەعرەجی ڕاوێژكاری ئاسایشی نەتەوەیی عێراق بە
ڕۆژنامەی (سەباح)ی ڕاگەیاندووە: لە چوارچێوەی ڕێكکەوتنی ئەمنی نێوان عێراق و
ئێران، بۆ دوورخستنەوەی ئۆپۆزسیۆنی ئێران لەسەر سنوورەكان، حكومەتی عێراق بڕیاری داوە
بە دروستكردنی دوو كەمپ لە هەولێر و سلێمانی كە نەیارانی حكومەتی ئێرانی تێدا
نیشتەجێ دەكرێن.
ئەعەرجی ئەوەشی وتووە، كە دەستكراوە بە دروستكردنی
كەمپەكەی هەولێر و لە سلێمانیش بەم نزیكانە دەست دەكرێت بە دروستكردنی كەمپەكە[1].
بەهۆی هێرشی گرووپە چەكدارەكان 56 سەربازی
ئەمەریكا برینداربوون
وەزارەتی بەرگری ئەمەریكا ڕۆژی (10/11/2023)
ئاشكرای كرد بە هۆی هێرشی گرووپە چەكدارەكانەوە لە 17 تشرینی یەكەمەوە 56 سەربازی
ئەمەریكا لە عێراق و سوریا برینداربوون.
جێی باسە دوای هەڵایسانی شەڕی ئیسرائیل و حەماس
گرووپی مقاوەمەی ئیسلامیی لە عێراق چەندین جار هێرشی كردووەتە سەر بنكەی هێزە
سەربازییەكانی ئەمەریكا لە عێراق و سوریا، ئەمەریكاش هێرشبەرەكان بە نزیك لە ئێران
تۆمەتبار دەكات[2].
عێراق ڕێوشوێنی ڕێگری هێرشەكردنە سەر هێزەكانی
ئەمەریكا دەگرێتەبەر
فادی شەمەری ڕاوێژكاری سەرۆك وەزیرانی عێراق
ڕایگەیاند، حكومەتی عێراق پابەندە بە بەڵێنەكانی بۆ پاراستنی نێردە دیپلۆماسییەكان
و بەم نزیكانە ڕێوشێنی پێویست دەگرێتەبەر و لەوبارەوە بڕیار دەدات.
وتەكانی ڕاوێژكارەكەی سوودانی لە كاتێكدایە لە
چەند هەفتەی ڕابردوو لە ڕێگەی موشەك و فڕۆكەی بێفڕۆكەوانەوە دەیان جار هێرش
كراوەتە سەر بنكەی هێزە ئەمەریكییەكان لە عێراق، ئەمەریكاش لەو بارەوە هۆشداری
داوەتە عێراق كە ئەگەر هێرشەكان بۆ سەر بەرژەوەندییەكانی بەردەوام بێت، كاردانەوەی
توندی دەبێت[3].
سوودانی لەگەڵ 12 گرووپی چەكداری عێراق كۆ دەبێتەوە
بەپێی ئاژانسی هەواڵی ڕۆیتەرز ڕۆژی (23 تشرینی
یەكەمی 2023) محەممەد شیاع سوودانی سەرۆك وەزیرانی عێراق و 10 گەورە بەرپرسی
حكومەتەكەی لەگەڵ 12 سەركردەی گرووپە چەكدارەكانی عێراق كۆ بووەتەوە، لە
كۆبوونەوەكەدا سوودانی داوای ڕاگرتنی هێرشەكانی بۆ سەر بنكە سەربازییەكانی
ئەمەریكا كردووە، بەڵام گرووپەكان سووربوونی خۆیان لەسەر بەردەوامی هێرشەكان
دووپات كردووەتەوە تا ئەو كاتەی هێرشی ئیسرائیل بۆسەر غەززە ڕادەگیرێت[4].
كۆنگرەی باڵیۆزانی عێراق لە بەغدا بەڕێوەچوو
ڕۆژانی (4-8/11/2023) لە شاری بەغدا حەوتەمین
كۆنگرەی باڵیۆزانی عێراق بەڕێوەچوو، لە كۆنگرەكەدا (85) باڵیۆز و سەرۆكی نێردەی دیپلۆماسی
عێراق و چەندین بەرپرسی حكومی بەشداربوون.
لە دانیشتنەكانی كۆنگرەدا چەندین تەوەر باس کراون
لەوانە، ئاسایشی نیشتمانی، بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر، وزە، سەروەری دەوڵەت، سیاسەتی
دەرەوە، وەبەرهێنان، خزمەتگوزاری پێشكەشكراوی باڵیۆزخانە و كونسوڵخانەكان و
پەیوەندییە نێودەوڵەتییەكان، لە كۆتاییشدا چەندین ڕاسپاردە درایە وەزارەتی دەرەوە
و حكومەتی عێراق[5].
كۆمەڵەی پەرلەمانی ئاسیا لە بەغدا بەیاننامەیەك
بڵاو دەكاتەوە
لیژنەی هەمیشەیی سیاسیی كۆمەڵەی پەرلەمانی ئاسیا
ڕۆژی (10/11/2023) لە بەغدا سەبارەت بە دۆخی فەلەستین كۆبووەوە، دوابەدوای
كۆبوونەوەكە بەیاننامەیەكی بڵاوكردەوە و تێیدا هاتووە "گەلی فەلەستین مافی
خۆیەتی دەوڵەتێكی هەبێت پایتەختەی قودس بێت، داوای دەستبەجێ ڕاگرتنی هێرشی سەر غەززە و هەڵگرتنی گەمارۆی سەر شارەكە دەكەین، داواش
دەكەین دادگای نێودەوڵەتی لێكۆڵینەوە لە تاوانەكانی جەنگ لە غەززە بكات"[6].
سەرۆكی عێراق داوای كۆتاییهێنانی هێرشی سەر غەززە
دەكات
عەبدوللەتیف جەمال ڕەشید سەرۆك كۆماری عێراق لە
لوتكەی هاوبەشی عەرەبی ئیسلامیی لە ڕیاز ڕۆژی (11/11/2023) وتی "هەڵوێستی
عێراق ڕوونە داوای هەڵگرتنی گەمارۆی سەر غەززە و كۆتاییهێنان بە هێرشی سەر ئەو
شارە دەكات، چارەسەری كێشەی فەلەستین بە دروستكردنی دەوڵەتێكی فەلەستین دەبێت كە
پایتەختەكەی قودس بێت[7].
مقاوەمەی ئیسلامیی شارێكی ئیسرائیل بە ئامانج دەگرێت
مقاوەمەی ئیسلامی لە عێراق ڕۆژی (12/11/2023) لە
بەیاننامەیەكدا ڕایگەیاند "بە چەكی گونجاو بۆ جاری دووەم شاری ئیلات لە باشووری
ئیسرائیل لەلایەن مقاوەمەی ئیسلامیی بە ئامانج گیرا، ئەمەش وەك وەڵامێك بۆ بە ئامانجگرتنی
كەسانی مەدەنی لە غەززە لەلایەن ئیسرائیلەوە".
جێی باسە بەر لە هەفتەیەك هەمان گرووپ لە
بەیاننامەیەكدا ڕایگەیاند، شاری ئیلاتی بە ئامانج گرتووە و بۆردوومانی كردووە.[8].
شاندێكی حەماس بە نهێنی سەردانی عێراق دەكات
بەپێی ڕاپۆرتێكی پێگەی (ئەمواج میدیا) ڕۆژی
(27/10/2023) شاندێكی بزووتنەوەی حەماس لەسەر بانگهێشتی گرووپە چەكدارە شیعەكان
سەردانی عێراقی كردووە.
ڕاپۆرتەكە ئەوەشی ئاشكرا كردووە، كە شاندەكە لە
ئوسمانە حەمدان و چەند بەرپرسێكی تری بزووتنەوەكە پێكهاتووە، كە لەلایەن
بزووتنەوەی حزبوڵڵای عێراق، بزووتنەوەی نوجەبا و كەتیبەكانی حزبوڵڵاوە بانگهێشت كراون،
شاندەكەی حەماس لە سەردانەكەدا چاویان بە سەركردەی بەشێك لە گرووپە چەكدارەكان
كەوتووە و داوایان لێكردوون عێراق هەوڵە دیپلۆماسییەكانی لە بەرژەوەندی شەڕی غەززە
چڕ بكاتەوە[9].
ژمارەیەك خێزانی چەكدارانی داعش لە كەمپی هول
دەگەڕێنەوە عێراق
ڕۆژی (11/11/2023)، 776 كەس كە بەسەر 199 خێزاندا دابەشبوون
لە كەمپی هول لە سوریا گەڕێنراونەتەوە عێراق و لە كەمپی جەدعە لە پارێزگای ئەنبار
نیشتەجێ كراون، زۆرینەی ئەو كەسانە ئافرەت و منداڵن كە خێزانی چەكدارانی داعش بوون
و لە كەمپی هول نیشتەجێ كرابوون، وا بڕیارە ئەو خێزانانە بۆ ماوەیەك لە كەمپە نوێیەكە
بمێننەوە و ئامادە بكرێن بۆ تێكەڵكردنەوەیان بە كۆمەڵگە[10].
عێراق تاوتوێی كەمكردنەوەی هەناردەی نەوت دەكات
محەممەد شیاع سوودانی سەرۆك وەزیران لەگەڵ وەزیری
نەوت و ڕاوێژكارانی بواری وزە و ئابووری كۆ بووەتەوە، لە كۆبوونەوەكەدا تاوتوێی
پێشنیارێك كراوە سەبارەت بە كەمكردنەوەی هەناردەكردنی نەوت بە بڕی یەك ملیۆن
بەرمیلی ڕۆژانە لەو بڕەی كە ڕێكخراوی ئۆپیك وەك پشكی عێراق دیاری كردووە. بەگوێرەی
زانیارییەكان ئەم پێشنیارە دوای ئەوە هاتووە كە لوتكەی عەرەبی ئیسلامیی لە ڕیاز
نەیتوانی بڕیارێكی ئەوتۆ سەبارەت بە وەستاندنی هێرشی ئیسرائیل بۆ سەر غەززە
دەربكات[11].
سەدر داوا لە شوێنكەوتوانی دەكات بایكۆتی هەڵبژاردن
بكەن
لە وەڵامی پرسیاری یەكێك لە شوێنكەوتوانی سەبارەت
بە هەڵوێستی سیاسییان لەم دۆخەدا، موقتەدا سەدر ڕێبەری ڕەوتی سەدر داوا لە
شوێنكەوتوانی دەكات بایكۆتی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان بكەن و لەو بارەوە لە
وەڵامی پرسیاركەرەكەدا نووسیویەتی "ئەوەی ڕەوتی سەدر لەوانی تر جیا دەكاتەوە
یەكگرتوویی ڕیزەكانی، گوێڕایەڵی و دڵسۆزی شوێنكەوتوانیەتی، بەشداریكردنتان لە
هەڵبژاردن لەگەڵ گەندەڵكاران نیگەرانم دەكات، بایكۆتكردنی هەڵبژاردنەكان دڵخۆشم
دەكات و شەرعییەتی هەڵبژاردن لەسەر ئاستی ناوخۆیی و نێودەوڵەتی كەم دەكاتەوە"[12].
ئەم هەڵوێستەی سەدر لەكاتێكدایە كە بڕیارە
(18/12/2023) هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكانی عێراق بەڕێوەبچێت.
سریەكانی سەلام كاندیدەكانی لە هەڵبژاردنی
ئەنجومەنی پارێزگاكان دەكێشێتەوە
دوای هەڵوێستی موقتەدا سەدر كە داوای لە شوێنكەوتوانی
كرد بایكۆتی هەلبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان بكەن، ئەبو مستەفا حەمیداوی بەرپرسی
گشتی سریەكانی سەلام ڕایگەیاند، دوای وتاری سەدر و پەیامی بە بایكۆتی هەڵبژاردنەكان،
داوا لە سەرجەم ئەو كاندیدانە دەكەین كە ئەندامی پێكهاتەی سەرایای سەلامن لە ماوەی
15 ڕۆژدا پاشەكشە بكەن، ئەگەرنا هەڵوێستی ترمان دەبێت[13].
دادگای فیدڕاڵی ئەندامێتی حەلبوسی لە ئەنجومەنی
نوێنەران كۆتایی پێهێنا
دادگای فیدراڵی ڕۆژی (14/11/2023) بڕیاری دا بە
كۆتاییهێنان بە كارەكانی محەممەد حەلبوسی لە سەرۆكایەتی و ئەنجومەنی نوێنەرانی
عێراق، بڕیارەكەی دادگا لەسەر سكاڵای پەرلەمانتار لەیس دلێمی بوو، كە حەلبوسی
ناچاری كردووە بە دەستلەكاركێشانەوە، لە بڕیارەكەی دادگا ئەوەش هاتووە كە كۆتایی هێنراوە
بە ئەندامێتی لەیس دلێمی لە ئەندامێتی ئەنجومەنی نوێنەران[14].
سێ وەزیری حزبی تەقەدوم دەستلەكاردەكێشنەوە
دوابەدوای بڕیاری دادگای فیدراڵی بە كۆتاییهێنان
بە ئەندامێتی محەممەد حەلبوسی لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، حزبی تەقەدوم بە
سەرۆكایەتی حەلبوسی كۆبووەوە و بڕیاری دا هەر سێ وەزیری پلاندانان، پیشەسازی و
ڕۆشنبیری كە سەر بە حزبی تەقەدومن دەستلەكاربكێشنەوە، بڕیاریش درا سەرجەم
ئەندامانی حزبی تەقەدوم لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بایكۆتی دانیشتی ئەنجومەنی
نوێنەران بكەن و سەرۆكی لیژنەكانیش دەست لە كار بكێشنەوە[15].
کۆمپانیای ئێکسۆن مۆبیل پشکەکانی دەفرۆشێت و عێراق
جێدەهێڵێت
کۆمپانیای ئێکسۆن مۆبێلی بواری نەوت و گاز
پشکەکانی لە كێڵگەی نەوتی ڕۆژئاوای قورنە بە کۆمپانیای نەوتی بەسرە دەفرۆشێت، کە
دەگاتە (22.7٪)، كێڵگەكە بڕی (20) ملیار بەرمیل نەوتی یەدەگی هەیە و رۆژانە نزیکەی
(500) هەزار بەرمیل کە دەکاتە (٪9) بەرهەمی نەوتی عێراق بەرهەم دەهێنێت، چاوەڕی
دەكرێت كۆمپانیایەكی چینی شوێنی ئەو كۆمپانیا ئەمەریكییە بگرێتەوە[16].
ئەمەریكا 4 مانگ لێخۆشبوونی بۆ عێراق درێژكردەوە
دوو بەرپرسی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا
ئاشكرایان كردووە ئەنتۆنی بلینكن وەزیری دەرەوەی ئەو وڵاتە واژۆی لەسەر بڕیارێك
كردووە كە 4 مانگ لێخۆشبوونی بۆ عێراق درێژ كردەوە تا پارەی كارەبا بداتە ئێران،
ئەمەش چەندەمین جارە لە ساڵی 2018 بەدواوە ئەمەریكا ڕێگە دەدات بە عێراق پارەی
كارەبا ڕادەستی ئێران بكات، چونكە لەلایەن ئەمەریكاوە سزا سەپێنراوە بەسەر
ئێراندا، بەپێی سزاكە ئێران تەنها دەتوانێت بۆ كاری مرۆیی و ئەو بوارانەی سزاكان
نایگرێتەوە مامەڵەی دارایی لەگەڵ بانكەكانی عێراق بكات[17].
دانپێدانانی كچە بارمتەیەكی جولەكە لە عێراق
بڵاوكرایەوە
كەناڵی چوار دانپێدانانی (ئەلیزابیس تسۆركۆف)ی
بڵاوكردەوە، ناوبراو لە دانپێدانانەكەدا باس لەوە دەكات كاری بۆ ئیسرائیل و دەزگای
هەواڵگری ئەمەریكا كردووە و هاتووەتە عێراق تا ناكۆكی نێوان شیعە شیعە زیاتر بكات
و هاوكاری خۆپیشاندانی تشرینییەكانی كردوە[18].
جێی ئاماژەیە تسۆركۆف بە پاسپۆرتی ڕوسی هاتبووە
عێراق و لە مانگی ئازاری 2023 لە بەغدا ڕفێنراوە و ئەوە یەكەمجارە دەردەكەوێت، لە
7 تەمموز حكومەتی عێراق بە فەرمی لێكۆڵینەوەی لە ڕفاندنی ناوبراو دەست پێ كرد.
یانزە داواكراو بە ماددەی 4 تیرۆر دەستگیركران
ئاژانسی هەواڵگری عێراق ئاشكرای كرد دوای
كۆكردنەوەی زانیاری و وەرگرتنی ڕەزامەندی دادوەر، توانیویانە 11 تۆمەتبار بە
ماددەی 4 تیرۆر لە نەینەوا دەستگیر بكەن،
دوای لێكۆڵێنەوە لەگەڵیان دانیان بەوەدا ناوە پارەیان لە داعش وەرگرتووە،
تۆمەتبارەكان ڕووبەڕووی دادگا كراونەتەوە[19].
[1] https://alsabaah.iq/86925-.html
[2] https://www.alsumaria.tv/news/international/473232
[3] https://www.alaraby.co.uk/politics
[4] https://www.alsumaria.tv/news/politics/473180
[5] https://alforatnews.iq/news
[6] https://www.alsumaria.tv/news/palestine-war/473269
[7] https://alsabaah.iq/uploads/public_files/2023-11/5812.pdf
[8] https://www.sotaliraq.com/2023/11/12/
[10] https://www.alaraby.co.uk/politics/
[11] https://www.mawazin.net/Details.aspx?jimare=237655
[12] https://www.alsumaria.tv/news/politics/473447
[13] https://twitter.com/MediaBrigades/status/1723992006471377344/photo/1
[14] https://www.iraqfsc.iq/news.5066/
[15] https://alghadpress.com/44814--.html
[16] https://aawsat.com/
[17] https://www.alhurra.com/iran/2023/11/15
[18] https://twitter.com/alrabiaatv/status/1724135199858896910
[19] https://www.facebook.com/photo?fbid=334250789216182&set=pcb.334203582554236
#عێراق
بینێرە لە ڕێگەی