تاک
ڕۆبێرت فۆرد: ئیدارەكەی بایدن بەردەوام دەبێت لە پاڵپشتیكردنی ڕۆژئاوای كوردستان
باڵیۆزی پێشوی ئەمەریكا لە سوریا ڕۆبێرت فۆرد لە چاوپێكەوتنێكی لەگەڵ "ئاژانسی ئەنادۆرڵ"ی توركیدا ڕایگەیاند، كە ئیدارەكەی بایدن دەستبەرداری هێزەكانی سوریای دیموكرات نابێت و سەرۆكی ئەمەریكا جۆو بایدن ئەم هێزانە وەك هاوبەشی ئەمەریكا لە سوریا دەبینێت.[1]

ئەنجومەنی پیران دەنگی بە مانەوەی هێزەكانی ئەمەریكا لە سوریا دا
ئەنجومەنی پیرانی ئەمەریكی بەزۆرینەی دەنگ (84 بەرانبەر بە 13) شكستی بەو پرۆژەیاسایە هێنا كە داوای لە بایدن دەكرد هێزەكانی ئەمەریكا لە سوریا بكێشێتەوە.
دوای ئەوەی لە ماوەی ڕابردوودا هێزەكانی ئەمەریكا لە سوریا ڕووبەڕووی چەندین هێرش بوونەوە، ڕاند پاوڵ پرۆژە یاسایەكی بۆ كشانەوەی هێزەكانی ئەمەریكا لە سوریا پێشكەش بە ئەنجومەنی پیران كرد و پرۆژەیاساكەی ناوبراو لە ئەنجومەنی پیران دەنگی بەدەست نەهێنا و ئەنجومەنەكە دژایەتی خۆی بۆ كشانەوەی هێزەكانی ئەمەریكا لە سوریا دەربڕی.[2]

ڕۆژئاوای كوردستان بووە خاوەنی دەستوور
بەڕێوەبەری خۆسەری پاش چەند مانگێك لە گفتوگۆی چڕ دەستوورێكی لە شێوەی "پەیمانی كۆمەڵایەتی" بۆ ڕۆژئاوای كوردستان بەرهەم هێنا.
لە دەستوورەكەدا ناوی ڕۆژئاوای كوردستان بۆ "بەڕێوەبەرێتی دیموكراسی لە باكوور و ڕۆژهەڵاتی سوریا" گۆڕدراوە. ئەمە بە گۆڕانێكی جۆری لەو بەشەی كوردستان دادەنرێت و ئەم دەستوورە نوێیە، چاوەڕوان دەكرێت، شوازی كاركردنی حكومەت لەو بەشەی كوردستان چەند هەنگاوێك بەرێتە پێشەوە.[3]

بەریتانیا ژنێك و پێنج منداڵ لە زیندانەكانی ڕۆژئاوای كوردستان وەردەگرێتەوە
بەرپرسانی ڕۆژئاوای كوردستان ڕایانگەیاند، كە حكومەتی بەریتانیا یەك ژن و پێنج منداڵی لە ئیدارەی خۆسەری وەرگرتووەتەوە و گەڕاندونییەوە بۆ بەریتانیا.
لە بەرامبەردا، شاندەكەی بەریتانیا سوپاسی بەرپرسانی ئیدارەی خۆسەری لە ڕۆژئاوای كوردستان كرد و قوربانییەكانی هێزەكانی سوریای دیموكراتی "بەرز نرخاند".[4]

ژینگە لە سوریا قوربانییەكی تری جەنگی ناوخۆی ئەو وڵاتەیە
توێژینەوە و ڕاپۆتە ڕۆژنامەوانییەكان ئەوە نیشان دەدەن كە ژینگەی سوریا "قوربانییەكی تری" جەنگەكەی سوریایە.
سەرەڕای ئەم ڕاستییە، دەسەڵاتدارانی سوریا، بە حكومەت و ئۆپۆزسیۆنەوە، كەمترین بایەخیان بە پاراستنی ژینگەی ئەو وڵاتە داوە و پاراستنی ژینگە، سەرەڕای گرنگییەكەی، نەبووەتە كاری لە پێشینەیان.[5]

موقاوەمەی ئیسلامی لە عێراق: هێزەكانی ئەمەریكامان لە سوریا كردووەتە ئامانج
بەپێی ڕاگەیانراوێك بێت، گرووپی موقاوەمەی ئیسلامی لە عێراق دوو بنكەی هێزەكانی ئەمەریكای لە سوریا لە ڕێگەی موشەكەوە كردووەتە ئامانج.
هێزە لە برییەكانی ئێران بە بیانووی ئەوەی كە واشنتۆن هاوكاری ئیسرائیل دەكات لە جەنگەكەیدا لە دژی حەماس، چەند جارێك هێرشیان لە عێراق و سوریا كردووەتە سەر هێزە ئەمەركییەكان. [6]

سوپای ئیسرائیل: لە سوریاوە سێ مووشەك ئاراستەی ئیسرائیل كراون
سوپای ئیسرائیل ڕایگەیاند كە لە سوریاوە سێ مووشەك ئاراستەی ئیسرائیل كراوە و دوو لە موشەكەكان لە نێو خاكی سوریا كەوتوونەتە خوارەوە و تەنیا یەكێكیان توانیوێتی بگاتە نێو خاكی ئیسرائیل و زیانێكی ئەوتۆی لێ نەكەوتووەتەوە.
بەپێی ڕاگەیانراوەكەی سوپای ئیسرائیل بێت، سوپای ئیسرائیل ئەو ناوچەیەی تۆپباران كردووە كە لێوەی مووشەكەكان ئاڕاستەی ئیسرائیل كراون.[7]

لە سەرەتای ئۆكتۆبەرەوە تا ئێستا ئیسرائیل 36 كەسی لە سوریا كوشتووە
لە دوای 7ی ئۆكتۆبەرەوە هێرشەكانی ئیسرائیل بۆ سەر بنكە و بارەگای سوپای سوریا و چەكدارەكانی حزبوڵڵا 36 كەسی كوشتووە.
بەپێی ڕوانگەی سوری بۆ مافەكانی مرۆڤ بێت، كوژراوەكانی ئەم هێرشانەی ئیسرائیل بریتین لە 14 سەربازی سوری و 17 چەكداری حزبوڵڵای لوبنانی و 2 چەكداری سوپای قودسی ئێرانی و چەكدارێكی لایەنگری حكومەتی دیمەشق و دوو هاوڵاتی مەدەنی.
لەم ماوەیەدا ئیسرائیل 33 جار هێرشی كردووەتە سەر سوریا و 48 پێگەی بە ئامانج گرتووە.[8]

"ئەگەر حكومەتی سوریا و ئۆپۆزسیۆن ڕێكبكەون، ئەوا هێزەكانی توركیا لە سوریا دەكشێنەوە"
وەزیری بەرگری توركیا یەشار گیولەر ڕایگەیاند، ئەگەر ئاسایش لە سوریا بەرقەرار بێت و حكومەتی سوریا و ئۆپۆزسیۆن ئاشت ببنەوە، ئەوا هێزەكانی توركیا خاكی سوریا بەجێدەهێڵن. چونكە بە وتەی ناوبراو بێت، توركیا "چاومان لە خاكی هیچ وڵاتێكی تر نییە".
بیانووی توركیا بۆ هێشتنەوەی هێزەكانی لە سوریا "جەنگكردن لە دژی تیرۆر" و پاراستنی ئاسایشی نەتەوەیی ئەو وڵاتەیە.[9]

داعش حەوت چەكداری لایەنگری حكومەتی سوریا دەكوژێت
داعش لە نزیك سنوورەكانی عێراق پەلاماری چەند بنكەیەكی سەربازی دەدات و حەوت چەكداری حكومەتی سوری دەكوژێت.
بەپێی ڕوانگەی سوری بۆ مافەكانی مرۆڤ بێت، داعش پەلاماری چەكدارەكانی حكومەتی سوریای لە نزیك بوكەمال لە پارێزگای دێرەزور داوە و لە ئەنجامدا حەوت سەرباز و چەكداری كوشتووە.[10]

سوریا؛ ئوردن و ئێران دەباتە سەر مێزی گفتوگۆ
دوای كوژرانی سەربازێكی ئوردنی لە نزیك سنوورەكانی سوریا لە لایەن قاچاخچییەكانەوە هەردوو وەزیری دەرەوەی ئێران و ئوردن كۆبوونەوە.
لە كۆبوونەوەكەدا بەپێی ڕۆژنامەكان بێت، وەزیری دەرەوەی ئوردن بە هاوتا ئێرانییەكەی وتووە كە "ئەوەی لە توانایاندا بێت دەیكەن بۆ پاراستنی ئاسایشی نەتەوەیی ئوردن".
ئوردن حكومەتی سوریا و هێزە لەبرییەكانی ئێران تۆمەتبار دەكات بە بەقاچاخبردنی مادەی هۆشبەر لە سوریاوە بۆ ئوردن.[11]

ئێران و سوریا دەیانەوێت پەیوەندییە ئابورییەكانیان فراوانتر بكەن
لیژنەی باڵای پەیوەندییەكانی نێوان ئێران و سوریا لە تاران كۆبوونەوە و ئامانجی كۆبوونەوەكەیان بتەوكردنی پەیوەندییەكان بوو.
كۆبوونەوەكە لە لایەن سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیرانی سوریا و جێگری یەكەمی سەرۆك كۆماری ئێرانەوە سەرپەرشتی دەكرا. لە كۆبوونەوەكەدا بڕیاردرا پەیوەندییەكان فراوانتر بكەن و چەند كەرتێكی تر، دارایی و وزە و ئاسایش وەك نموونە، لەخۆ بگرێت.[12]


[1] https://npasyria.com/en/108743/
[2] https://www.defensenews.com/congress/2023/12/07/senate-votes-to-keep-us-troops-in-syria-amid-iran-backed-attacks/
[3] https://www.rudaw.net/english/middleeast/syria/13122023
[4] https://kar-derve.com/?p=5337
[5] https://english.enabbaladi.net/archives/2023/12/syrias-environment-is-another-war-victim/
[6] https://en.mehrnews.com/news/209543/2-US-bases-in-Syria-come-under-rocket-attack
[7] https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/3-rockets-fired-from-syria-toward-israel-says-idf/
[8] https://www.canindia.com/israeli-attacks-in-syria-kill-36-since-early-oct-2/
[9] https://www.dailysabah.com/politics/turkish-troops-will-leave-syria-if-regime-opposition-reconcile/news
[10] https://www.rudaw.net/english/middleeast/syria/09122023
[11] https://www.thenationalnews.com/mena/2023/12/12/jordanian-soldier-killed-by-drug-smugglers-on-border-with-syria/#:~:text=The%20two%20met%20on%20the,Global%20Refugee%20Forum%20in%20Geneva.&text=Mr%20Safadi%20said%20Jordan%20%22will,criminals%20%E2%80%A6%20wherever%20they%20are.%22
[12] https://syrianobserver.com/news/86623/syria-and-iran-deepen-ties-focus-on-economic-cooperation-shared-regional-stances.html